Bahasa Jawa Blora

Bahasa Jawa Blora adalah salah satu dialek dalam bahasa Jawa, dituturkan di daerah Kabupaten Blora dan sekitarnya. Dialek Blora secara umum dipertuturkan diseluruh wilayah Kabupaten Blora, Kabupaten Rembang dan sebagian wilayah perbatasan dengan provinsi Jawa Timur seperti di Kabupaten Bojonegoro. Dialek ini juga digunakan oleh kelompok orang Samin yang tersebar di Kabupaten Blora, Kabupaten Bojonegoro, Kabupaten Tuban dan Kabupaten Pati.

Dialek ini sebetulnya tidak terlalu berbeda dengan dialek Jawa lainnya, hanya terdapat beberapa istilah yang khas Blora, misalnya: nDak iya "lèh"?? (kira kira artinya sama dengan "Masak iya sih"). Piye "lèh" iki?? Kok "ogak" "mulèh-mulèh", malah dha neng ngisor "greng"?? Nèng kéné hawané "anyep", wetengku wis "lesu". Wis ndang di"genjong", "engko" selak masuk angin. Greng : dhompolan bambu; Ogak : ora = tidak; mulèh : mulih : pulang; anyep : adhem : dingin; lesu : ngelih : lapar; digenjong: diangkat/dibopong; engko : mengko : nanti;

Deskripsi

Berdasarkan tutur bahasa Jawa, dialek ini merupakan bahasa pergaulan dan termasuk tataran ngoko atau bahasa kasar. Jadi, di daerah Blora tataran Krama (halus) maupun Madya (biasa, campuran krama dan ngoko) tetap digunakan selain tataran dialek pergaulan ngoko kasar tersebut.

Madya adalah salah satu tingkatan bahasa Jawa yang paling umum dipakai di kalangan orang Jawa. Tingkatan ini merupakan bahasa campuran antara ngoko dan krama, bahkan kadang dipengaruhi dengan bahasa Indonesia. Bahasa madya ini mudah dipahami dan dimengerti.

Bahasa yang digunakan di daerah kabupaten Blora adalah bahasa Indonesia dan bahasa Jawa Blora dalam tingkat tutur ngoko, madya maupun krama oleh penggunanya masing-masing.

Perbedaan

Beda dialèk Blora dengan dialek bahasa Jawa pada umumnya antara lain:

Akhiran "uh" jadi "oh". Contohnya:

abuh jadi aboh

butuh jadi butoh

embuh jadi emboh

ngunduh jadi ngundoh

suruh jadi suroh

sepuluh jadi sepuloh

utuh jadi utoh

Akhiran "ih" jadi "èh"[1] , contohnya:

batih jadi batèh

gurih jadi gurèh

kluwih jadi kluwèh

mulih jadi mulèh

sugih jadi sugèh

sapih jadi sapèh

putih jadi putèh


Akhiran "mu" jadi "em", yang artinya hak milik[2] , contohnya:

omahmu = omahem

klambimu = klambinem

anakmu = anakem

Istilah lainnya:

ambèk = karo

briga-brigi = bedhigasan

gendul = botol

jingklong = lemut = nyamuk

kelar = kuat (contohnya: ora kelar ngglewet = ora kelar obah)

lebi = tutup (lawange ndhang di lebi, selak jingklonge mlebu)

leket = lelet = lambat

lodhong = stoples

mèk =njupuk = mengambil

mèlok = mèlu

menga = ora ditutup (lawang)= terbuka

njuk = njaluk = minta

ndahnéya = ndahléya = "ora bakal klakon" = masak iya sih?

ndara ya = mestinya

ndhenger = mengerti

ngglewet = ngglawat, bergerak

pethitha-pethithi = briga brigi

penging = ora éntuk = dilarang

plekoto = paksa

sitok = sicok = siji = satu

suker = becek

biting = sodo = lidi

jeblok = pentong = berlumpur

gelok = toples

énjoh = kodak = iso = bisa

gablek = nduwe = punya

duwik = duit

wedhi = lemah = pasir

ceblok = jatuh

mbalek = pinter = pandai

mbiluk = pinter banget= pandai sekali

ampo = panganan soko lempung [ marahi gegelen ,marahi ngising angel ]

suwal = sruwal = kathok = clono=celana

Badhokan = Pakanan = makanan

Gathot = ( Pakanan nggawene teko Gebingan (Ubi yang di jemur) (marahi mendem)

Krembal = Adah sego

Daringan = Adah Beras

Cethot = Jajan pasar

Limpang - limpung = Pakanan soko menyok (ubi)

Sandhulog = Pakanan teko menyok njerone ono gulone

Goyang goyang = pakanan soko bedhekan

Slamper = Kulite jagung sing bar di deplok

Tiwul = Pakanan teko menyok

Dumbeg = Pakanan teko bedhegan beras ,trus di adahi godong lontar

Tolok = Adahe pakanan nek ape ngemblok (melamar) nganten (pengantin)

Rinjing = Adahe pakanan nek ape ngemblok (melamar) nganten (pengantin)

Rengkek = Kanggo ngusungi tlethong ning tegal

Sangkek = Adah kanggo belonjo ning pasar

Dobos = Adah kanggo belonjo ning pasar

Kemprol = semprul (suka berbohong)

Kakekane = (Kata kata cacian)

Referensi

  1. ^ Ditemukan pula data putEh 'putih', malEh 'malih', winEh 'biji', isEh 'masih' dalam BJBlr (termasuk BJSa) yang dalam BJ lainnya ditemukan putIh 'putih', malIh 'malih', winIh 'biji', dan isIh 'masih'. Kajian geografi dialek bahasa Jawa di Kabupaten Blora
  2. ^ Secara morfologis dalam BJBlr (termasuk dialek Samin) ditemukan data empiris seperti sawahem 'sawahmu', turunem 'anakmu', sapiem 'lembumu' yang dalam BJB dilafalkan sawahmu 'sawahmu', turunmu 'anakmu', dan sapimu 'sapimu' Kajian geografi dialek bahasa Jawa di Kabupaten Blora
 
Dialek
Aksara Jawa
 
Bahasa terkait
 
Topik terkait
Angka • Jawanisme • O Jawa • Sastra Jawa • Kongres Bahasa Jawa • Rumpun bahasa • Wikipedia


Sumber :
wiki.kurikulum.org, id.wikipedia.org, civitasbook.com (Ensiklopedia), dsb.