Rumpun Banjar

Rumpun Banjar adalah pengelompokan beberapa suku bangsa yang terdapat di sepanjang pesisir pulau Kalimantan yang dianggap memiliki keterkaitan bahasa dan budaya. Penamaan rumpun ini berdasarkan suku yang terbanyak populasinya. Alternatif lain penamaan rumpun ini adalah rumpun Kutai, karena di Kutai terdapat kerajaan tertua di pulau Kalimantan disamping bahasa Kutai juga dapat menjangkau Bahasa Kedayan (Brunei) di utara dan bahasa Banjar di selatan. Kebanyakan bahasa-bahasa yang dipakai rumpun ini tergolong bahasa Melayu Lokal.[1][2]

Suku-suku yang tergabung dalam rumpun ini diantaranya :

  1. Suku Melayu Kutai
  2. Suku Melayu Berau
  3. Suku Melayu Kedayan
  4. Suku Melayu Brunei
  5. Suku Dayak Bukit (Banjar arkhais-non muslim)
  6. Suku Melayu Banjar, termasuk sebagian sub-Suku Dayak Ngaju-muslim yang berbudaya Banjar yaitu:
    1. Suku Dayak Berangas
    2. Suku Dayak Mendawai
    3. Suku Dayak Bakumpai


Perbandingan bahasa-bahasa Rumpun Banjar

Bahasa MelayuBahasa BerauBahasa BanjarBahasa KutaiBahasa Kedayan
mereka (dia)-sidin/sidasidabisdia
mengenang dgn nestapamaristamaristameristamarista
sebutir (sebuah)sabutingsabutingsebutingsabuting
sanak keluarga-bubuhanbubuhanpaadian
airairbanyu (Bukit:ayying)aeraying
gelar "Abang"-AnangAwangAwang
hamil-batianan-batian
begitu-damintu-dami atu
beginidaminidamini-dami ani
bagaimanadaimapadimapa-dami apa?
rakitlantinglantinglantinglanting
pasir-pasir
karangan
karasik
kersik
karasik
perahu-jukunggubanggubang
seekor-saikung-saikung
buih-buih-buyah
air kencing-kamih-kamih
anjingkuyukkuyukkoyo'kuyuk
cempedak-tiwadak-tibadak
bekantan-bakantan-bangkatan
kempunan-kapuhunan-kapunan
bungabusakkambang--
keringkarringkaringkerengkaring/kaing
getahgattagatahgetah-
antarataratar-antat
lamalawaslawaslawasbatah
keluargakulakula--
sudahtallatalah--
adikadingading--
nenekinninini-nini
nantikandiakainakendiakandila
ikanjukkutiwakjukut-
besarbassarbasarbasaa-
lidahilatilatelat-
ulartaddungtadungtadung-
celanasaluarsalawarseluarseluar
temandangan
kawal
kawalkawaldangan
karat besitaggartagartagartagar
kakibattisbatisbetisbatis
potongtattaktataktetaktatak
kakekkayikayi--
dangaulapaulampau--lapau
tepisiringsiring-siring
dahulu kalabaharibaharibeharibahari
petang harikaramiankamariankemeriankalamari
pagisambatba'isukanhambatsambat
panggilkiyaukiyau-lagau


Referensi

  1. ^ (Inggris) Schulze, Fritz; Holger Warnk (2006). Insular Southeast Asia: linguistic and cultural studies in honour of Bernd Nothofer. Otto Harrassowitz Verlag. hlm. 47. ISBN 3447054778.  ISBN 9783447054775
  2. ^ Banjar of Kalimantan


Sumber :
wiki.kelas-karyawan.co.id, id.wikipedia.org, m.andrafarm.com, dsb.